ΟΜΑΔΑ ΟΜΑΛΟΣ ΚΡΗΤΗΣ

Το οροπέδιο του Ομαλού Χανίων βρίσκεται σε απόσταση 38 χιλιομέτρων από τα Χανιά σε ύψος 1100 μέτρων στα Λευκά Όρη. Έχει έκταση 15 τετραγωνικών χιλιομέτρων και το μεγαλύτερο μέρος του ανήκει στους κατοίκους του Αν. Σελίνου. Το οροπέδιο του Ομαλού, είναι ένα από τα τρία υψηλότερα οροπέδια της Κρήτης, με χαρακτηριστικό του το σχήμα του, που είναι ακανόνιστο κυκλικό, με έκταση περίπου 25.000 στρέμματα. Είναι περιτριγυρισμένο από τις επτά βουνοκορφές των Λευκών Ορέων. Ένα άλλο χαρακτηριστικό του οροπεδίου είναι ότι συνορεύει με τρεις επαρχίες (Κυδωνίας, Σελίνου και Σφακίων), με τις οποίες συνδέετε με τρεις αντίστοιχες διαβάσεις που αποτελούν τις εισόδους και εξόδους του οροπεδίου.

ΧΛΩΡΙΔΑ ΠΑΝΙΔΑ

Το οροπέδιο του Ομαλού αποτελεί ιδανικό τόπο διαβίωσης ζώων που είναι μοναδικά τόσο στον ελληνικό χώρο όσο και στον κόσμο. Στον Εθνικό Δρυμό των Λευκών Oρέων-Σαμαριάς ζει το κρητικό αγριοκάτσικο ή κρι-κρι ή αγρίμι. Τα αγριοκάτσικα αυτά ζουν σε μικρές ομάδες των δύο έως πέντε ζώων. Το αγριοκάτσικο αυτό που ζει μόνο στην Κρήτη ανήκει στα είδη που απειλούνται με εξαφάνιση. Ένα βασικό πρόβλημα αποτελεί και η ανάμειξη του πληθυσμού με κατσίκες, με αποτέλεσμα την αλλοίωση του είδους. Επίσης, ένα άλλο είδος που θεωρούνταν ότι είχε εκλείψει, αλλά πρόσφατα εντοπίστηκε στα Λευκά όρη από ερευνητές του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, είναι ο κρητικός αγριόγατος. Στα Λευκά Όρη ζουν ακόμη ο ακανθοπόντικας (ένα μικρόσωμο τρωκτικό), ο κρητικός ασβός, το κρητικό κουνάβι και η κρητική νυφίτσα ή καλογιαννού. Επίσης, στον Ομαλό βρίσκει καταφύγιο ο γυπαετός, ο χρυσαετός, το όρνιο, η νησιωτική πέρδικα, το μουστακοτσιροβάκο, την κοκκινοκαλιακούδα, την κιτρινοκαλιακούδα και το σπιζαετό. Όσο αφορά την πλούσια χλωρίδα του Ομαλού, αξίζει να μιλήσουμε με νούμερα για να καταλάβει κανείς τη σημαντικότητά του. Στην ευρύτερη περιοχή των Λευκών Ορέων φύονται 100 είδη ενδημικών φυτών από το σύνολο των 180 ειδών που παρατηρούνται σε ολόκληρη την Κρήτη. Η πλούσια βλάστηση του Ομαλού αποδίδεται στην γεωγραφική του θέση.

Στην εύφορη γη του Ομαλού καλλιεργούνται και πολλά γεωργικά προϊόντα. Η γη είναι εύφορη και καλλιεργήσιμη σε έκταση περίπου 6000 στρεμμάτων. Τα κυριότερα προϊόντα που παράγει είναι δημητριακά και πατάτες.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ-ΑΣΧΟΛΙΕΣ ΚΆΤΟΙΚΩΝ

Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία από το 1970 περίπου τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερη ανάπτυξη αποτελεί και η ασχολία με τουριστικά επαγγέλματα, αφού η Κρήτη αποτελεί μέρος επίσκεψης πολλών τουριστών τα τελευταία χρόνια.

Από το οροπέδιο και συγκεκριμένα από την τοποθεσία Ξυλόσκαλο στα 1.250 μέτρα ύψος, ξεκινά το μονοπάτι για την διάβαση του ξακουστού σε όλο τον κόσμο φαραγγιού της Σαμαριάς. Με μήκος 18 χιλιόμετρα είναι το μεγαλύτερο σε μήκος φαράγγι της Ευρώπης.

ΕΘΙΜΑ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ

Στον Ομαλό όπως και σε όλη την Κρήτη υπάρχει μεγάλη παράδοση στη μαντινάδα, ένα δεκαπεντασύλλαβο ποίημα με ομοιοκαταληξία καθώς επίσης για τη παραδοσιακή μουσική , χαρακτηριστικά όργανα της οποίας είναι πρωτίστως η κρητική λύρα και το λαούτο και δευτερευόντως το βιολί, το μαντολίνο και η ασκομαντούρα.  Το νησί είναι ακόμα γνωστό για αρκετά παραδοσιακά έθιμα όπως ο κρητικός γάμος. Ο Κρητικός γάμος και η Κρητική βάφτιση, πρόκειται για ξεχωριστές εκδηλώσεις που μπορεί να διαρκέσουν αρκετές μέρες, ώστε να εκδηλωθεί πλήρως η χαρά των φίλων και των συγγενών.

Κρατώντας πολύ στενούς τους οικογενειακούς δεσμούς δίνουν καταρχήν μεγάλη έμφαση στην έγκριση και συμμετοχή της οικογένειας. Ο πατέρας και αρχηγός της οικογένειας είναι ο υπεύθυνος για την έγκριση του γάμου και το μελλόνυμφο ζευγάρι οφείλει, όχι μόνο να ακολουθήσει την συμβουλή του αλλά και να αποδεχτεί την πιθανή αντίθετη γνώμη του. Μερικές μέρες πριν από το γάμο, ο πατέρας της νύφης και του γαμπρού στέλνουν κάποιο, τον λεγόμενο «καλεστή», για να ανακοινώνει σε συγγενείς και φίλους την ημερομηνία και τον ιερό ναό που θα τελεστεί ο γάμος και συνάμα να τους προσκαλέσει για το μυστήριο. Σήμερα αντί του καλεστή, έχουμε τα προσκλητήρια του γάμου στα οποία αναγράφονται και κρητικές μαντινάδες.

Αν υπάρχει έριδα μεταξύ της οικογένειας του γαμπρού ή της νύμφης με κάποιον από τους καλεσμένους, γίνεται συμφιλίωση (ανακωχή, δηλαδή κάτι ως η «Ολυμπιακή εκεχειρία»). Άρχοντας θεωρείται εκείνος ο πατέρας που έχει την δυνατότητα να καλέσει στο γάμο του παιδιού του όλο το χωριό και όλες τις αρχές.
Μέχρι την ημέρα του μυστηρίου οι συγγενείς και φίλοι στέλνουν δώρα, τα λεγόμενα "κανίσκια" που είναι ένα καλάθι με λάδι, τυρί, κρασί και πατάτες. Στο νέο ζευγάρι δίδονται και τα καλούμενα «χαρίσματα» (φάκελοι με χρήματα) ή ακριβά είδη σπιτιού, ώστε να βοηθηθεί στο στήσιμο του νέου τους σπιτιού.





Την Κυριακή, δηλαδή την ημέρα του γάμου, και πριν ξεκινήσουν η νύφη και ο γαμπρός για την εκκλησία προκειμένου να γίνει το μυστήριο γίνεται και το στόλισμα της νύφης από τις φίλες της, καθώς και το ξύρισμα – στόλισμα του γαμπρού από τους φίλους του, κατά την ώρα των οποίων λέγονται ωραίες μαντινάδες, όπως:

Αστράφτει στον ήλιο ο χρυσός και μες τη νύχτα τα’ άστρο
Αστράφτει και η νύφη μας στο νυφικό της άσπρο.

Ντύσου στολίσου μερακλή γαμπρέ και ξεκινούμε
Κι η νύφη αναμένει σε κι ας μη καθυστερούμε

Χοροί: Μεγάλη παράδοση υπάρχει και στο χορό με αρκετά διαφορετικά είδη τα οποία θεωρούνται συνέχεια αρχαίων χορών όπως ο πυρρίχιος. Από τους πιο γνωστούς χορούς σήμερα είναι ο σιγανός, ο πεντοζάλης, ο χανιώτης, η σούστα και ο μαλεβιζιώτικος.

ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΌΝΤΑ

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%BC%CE%B1%CE%BB%CF%8C%CF%82_%CE%A7%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CF%89%CE%BD

http://flashnews.gr/post/504/dimofilis-ximerini-proorismi-oropedio-omalou